W 1447 roku wieś została nabyta przez Tomasza Sariusza z Łaźnina. Do 1580 roku nosiła nazwę Zamościa i stanowiła dziedziczną własność rodu Zamoyskich. Parafia istniała już w 1531 roku, dobrze uposażona w ziemię, w tym folwark proboszczowski w Wierzbie. Do końca XVIII wieku należała do diecezji chełmskiej, a od początku XVII wieku do dekanatu zamojskiego. W ciągu wieków terytorium parafii uległo zmniejszeniu; w 1937 roku powstała z niej parafia Wirkowice. Proboszczami byli często kanonicy i profesorowie Akademii Zamojskiej.
Przy parafii działał szpital dla ubogich, który w XX wieku funkcjonował jako dom przytułku dla starców, posiadający ziemię i środki ulokowane w banku. Od 1757 roku istniało tu bractwo różańcowe i szkaplerzne. Szczególną czcią parafianie otaczają obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy znajdujący się w głównym ołtarzu.
Trudne czasy parafii
W latach 1551-1591 na skutek protekcji Stanisława Zamoyskiego wieś była w rękach protestantów. W okresie II wojny światowej, 1 stycznia 1943 roku, podczas akcji pacyfikacyjnej niemiecka żandarmeria rozstrzelała w Wierzbie 30 osób. W tym czasie został zamordowany proboszcz, ks. Leon Chróścicki, a mieszkańcy Starego Zamościa zostali wysiedleni.
Historia kościoła
Kościół został zbudowany prawdopodobnie w latach trzydziestych XVI wieku. W latach 1551-1591 znajdował się w rękach protestantów. Obecnie istniejący kościół pw. Wniebowzięcia NMP został odbudowany w 1592 roku z fundacji kanclerza Jana Zamoyskiego. Po pożarze w 1813 roku był kilkakrotnie restaurowany, m.in. w 1844 roku oraz w 1902 roku, gdy został powiększony według projektu Cieszkowskiego. Prace renowacyjne prowadzono także po II wojnie światowej, w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku.
Architektura i wnętrze kościoła
Kościół jest murowany, otynkowany, jednonawowy, w stylu renesansowym. Posiada dwie zakrystie z lożami na piętrze oraz dwie kaplice przy nawie. Na froncie znajduje się wieża z kruchtą oraz mniejsza wieża nad nawą. Wnętrze zdobi pięć drewnianych ołtarzy z 1904 roku.
Najważniejsze ołtarze i obrazy
- Ołtarz główny: obrazy Wniebowzięcia Matki Bożej, św. Antoniego i Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
- Kaplica prawa: ołtarz fundacji Karola Namysłowskiego z obrazami Matki Bożej Częstochowskiej i Matki Bożej Krasnobrodzkiej.
- Kaplica lewa: ołtarz z obrazami Świętej Rodziny i św. Mikołaja.
- Nawa prawa: ołtarz z obrazem Matki Bożej Różańcowej.
- Nawa lewa: ołtarz z obrazami św. Walentego i Matki Bożej Ostrobramskiej.
W nawie znajdują się ławki wykonane w latach sześćdziesiątych XX wieku. Na chórze muzycznym umieszczone są 24-głosowe organy z około 1911 roku, wielokrotnie remontowane.
Dzwony i figury
Na wieży kościelnej wiszą dwa dzwony z 1955 roku wykonane przez firmę Mojżyszka z Łodzi. Przed kościołem stoją dwie figury: kolumna z kapliczką z datą 1699 oraz figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z 1873 roku.
Obiekty Sakralne na Terenie Parafii Wniebowzięcia NMP w Starym Zamościu
- Kościół filialny pw. MB Nieustającej Pomocy – Krasne (1982-1983).
- Kościół filialny pw. MB Matki Kościoła – Tarzymiechy (murowany, 1980), na miejscu dawnej drewnianej kaplicy z 1922 roku.
- Kaplica pw. Miłosierdzia Bożego – Majdan Sitaniecki.
- Kaplica w Wisłowcu.
- Kaplica w Domu Pomocy Społecznej – Ruskie Piaski.
Figury i Kapliczki Przydrożne
- Chomęciska – figura z początku XIX wieku.
- Majdan Sitaniecki – figura św. Jana Nepomucena.
- Wisłowiec – murowana kapliczka Matki Bożej.
- Krasne – kapliczka z 1913 roku.
Cmentarz Parafialny
Założony w XVIII wieku, nadal czynny. Na cmentarzu znajduje się grobowiec rodziny Namysłowskich z początku XX wieku.
Kolumna Pamiątkowa
Za kościołem parafialnym przy parkanie stoi kolumna z 1660 roku, upamiętniająca podpisanie pokoju z Turkami. Kolumnę zdobią inskrypcje i krzyż.
Święto Patronalne (Odpust)
Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – 15 sierpnia.
Proboszczowie Parafii
- XVII – XVIII wiek: ks. Stanisław Wojciech ze Skierniewic, ks. Grzegorz Stański, ks. Andrzej Kłopacki, ks. Jakub Pisarski, ks. Jan Jaroszowski, ks. Franciszek Kałuski, ks. Wojciech Konstanty Bukowski, ks. Walenty Tuszowski, ks. Paweł Antoni Krzeczkiewicz, ks. Jan Borzęcki.
- XVIII – XIX wiek: ks. Franciszek Stanisław Zagajski, ks. Walenty Paczowski, ks. Józef Palski, ks. Michał Duńczewski, ks. Jan Duńczewski, ks. Walenty Tepper, ks. Michał Korytko, ks. Fabian Sędrowski, ks. Tomasz Garlicki, ks. Franciszek Borgiasz Woszczynski.
- XX wiek: ks. Mikołaj Gozdalski, ks. Leon Chróścicki, ks. Antoni Lamparski, ks. Wacław Staniszewski, ks. Stanisław Szczepanek, ks. Aleksander Siwek.
- XXI wiek: ks. Błażej Górski, ks. Mirosław Sawka (od 2011).
Wikariusze Posługujący od 1990 roku
- 1990-1993: ks. Roman Pasieczny, ks. Władysław Dobrowolski, ks. Zdzisław Gnat.
- 1993-1998: ks. Waldemar Nazarczuk, ks. Jan Franczak (rezydent do 2012), ks. Jerzy Ochalski.
- 1998-2005: ks. Mariusz Kot, ks. Jarosław Piluś.
- 2005-2011: ks. Krzysztof Portka, ks. Leszek Bruśniak, ks. Andrzej Michalski, ks. Krzysztof Augustynek.
- 2011-2020: ks. Piotr Skóra, ks. Tomasz Turek, ks. Marcel Harkot, ks. Tomasz Kąkol, ks. Karol Stolarczyk, ks. Tomasz Żurawel, ks. Artur Wojtowicz, ks. Krzysztof Hawro.
Księża Pochowani na Cmentarzu Parafialnym:
- ks. Mikołaj Gozdalski
- ks. Franciszek Woszczyński
- ks. Obszyński
Placówki Oświatowe na Terenie Parafii
- Gimnazjum Publiczne w Starym Zamościu.
- Szkoła Podstawowa w Wierzbie.
- Szkoła Podstawowa w Krasnem.
- Szkoła Podstawowa w Tarzymiechach.
Parafia Wniebowzięcia NMP – Dane Kontaktowe:
- Adres: Stary Zamość 91, 22-417 Stary Zamość
- Tel.: 84 616 32 66
- Strona internetowa: parafiastaryzamosc.pl
Konto Bankowe: Bank Spółdzielczy w Izbicy
Nr rachunku: 65961000020025420520030001
Liczba Mieszkańców: 5 741
Miejscowości Należące do Parafii:
Borowina Starozamojska, Chomęciska Duże, Chomęciska Duże Kol., Chomęciska Małe, Deszkowice Kol., Doły Kol., Krasne, Krasne Kol., Majdan Sitaniecki, Nowa Wieś, Podkrasne Kol., Podstary Zamość, Ruskie Piaski, Stary Zamość, Kol. Stary Zamość, Tarzymiechy I, Tarzymiechy II, Tarzymiechy III, Wierzba, Wisłowiec, Wisłowiec Kol., Zamszany Kol.